Adage to Ahead

Take note that the words in this section are from the 19th century, so they may already be obsolete or the meanings may have changed.

Adage, n. [ádedch]
Adagio ó refran.
Kasabihan ó kawikaan.

Adamant, n. [ádamant]
Duro (como el diamante).
Matigas na matigas.

Adam’s apple, n. [Adams epol]
Nuez de la garganta.
Gulunggulung̃an. LALAGUKAN

Adapt, v. [adápt]
Adaptar.
Ibagay; isang-ayon; ikanâ, ikapit.

Adaptable, adj. [adáptabl]
Adaptable.
Bagay.

Adaptation, n. [adaptécien]
Adaptacion.
Pagbabagay, pagaakmâ.

Add, v. [ad]
Aumentar, añadir, juntar.
Magdagdag; magpunô; magsugpong, magdugtong.

Adder, n. [áder]
Serpiente venenosa.
Isang urì ng̃ ahas na makamandag.

Addict, v. [adíct]
Dedicar, destinar.
Magtalagá, mag-ukol.

Addition, n. [adícien]
Adicion.
Dagdag; pagbubuô.

Additional, adj. [adícional]
Adicional.
Dagdag.

Addle, adj. [ádl]
Huero, vacío, podrido.
Bugok, bulok; walang lamán.

Addle, v. [ádl]
Hacer huero, podrir.
Bumugok, bumulok.

Address, n. [adrés]
Direccion; plática.
Kinatatahanan, kinaroroonan; salaysay.

Address, v. [adrés]
Dirigir la palabra.
Magsalaysay, manalitâ, magtagumpay.

Adduce, v. [adiús]
Aducir, alegar.
Maglitaw ng̃ katotohanan, magbigay-liwanag.

Adept, n. [adépt]
Adepto.
Marunong, matalinò, bihasa.

Adequate, adj. [ádecuet]
Adecuado.
Sukat, akmâ, bagay.

Adhere, v. [adjír]
Adherir.
Kumiling, kumampí, umayon; dumikit.

Adherence, n. [adjírens]
Adhesion.
Pagkatig, pagkampí.

Adherent, adj. [adjírent]
Adherente, pegajoso.
Makiling; paladikit.

Adhesion, n. [adjísion]
Adhesion.
Pagkatig, pagkampí.

Adhesive, adj. [adjísiv]
Adhesivo; pegajoso.
Malagkit; paladikit.

Adieu, adv. [adiú]
Despedida.
Paalam.

Adipose, adj. [adipós]
Adiposo.
Matabâ, masebo.

Adjacent, adj. [addchésent]
Adyacente.
Katabí, kalapít.

Adjective, n. [áddchectiv]
Adjetivo.
Pangturing, adhetibo.

Adjoin, v. [adchóin]
Juntar, lindar.
Magdugtong, magsugpong, magkabít.

Adjourn, v. [adchérn]
Diferir, prorogar.
Magpaliban.

Adjournment, n. [adchérnment]
Emplazo.
Pagpapaliban.

Adjudge, v. [ad-dchádch]
Adjudicar, condenar.
Humatol.

Adjunct, adj. [ad-dchúnt]
Adjunto, contiguo.
Karugtong, karatig.

Adjuration, n. [adchurécion]
El acto y modo de conjurar.
Panunumpâ.

Adjure, v. [adchúr]
Juramentar, conjurar.
Manumpâ.

Adjust, v. [adchást]
Ajustar, arreglar.
Maglapat, mag-ayos.

Adjustment, n. [adchástment]
Ajuste, arreglo.
Pagkakalapat, pagkakaayos.

Adjutant, n. [ádchutant]
Ayudante.
Katulong, ayudante.

Administer, v. [admínister]
Administrar.
Mang̃asiwà.

Administration, n. [administrécien]
Administracion.
Pang̃asiwaan.

Administrator, n. [administrétor]
Administrador.
Tagapang̃asiwà.

Admirable, adj. [ádmirabl]
Admirable.
Kagilagilalas.

Admiral, n. [ádmiral]
Almirante.
Pang̃ulo ng̃ hukbong-dagat.

Admiration, n. [admirécien]
Admiracion.
Panggigilalás, pagtataká, pamamanghâ.

Admire, v. [admáir]
Admirar.
Manggilalas, magtaká, mamanghâ.

Admissible, adj. [admísbl]
Aceptable.
Matatanggap, tinatanggap.

Admission, n. [admícien]
Admision, recepción.
Tanggap, pagtanggap.

Admit, v. [admít]
Admitir.
Tumanggap.

Admittance, n. [admítans]
Entrada, admision.
Pahintulot, pahintulot na makapasok.

Admix, v. [admícs]
Mezclar, juntar.
Maghalò, maglahok.

Admixture, n. [admíkschur]
Mistura, mezcla.
Halò, lahók.

Admonish, v. [admónish]
Amonestar.
Pagsabihan, pang̃usapan.

Admonition, n. [admonícien]
Consejo, admonicion.
Payo, aral.

Ado, n. [adú]
Trabajo, dificultad; pena; bullicio, tumulto.
Hirap; guló; aling̃awng̃aw.

Adopt, v. [adópt]
Adoptar, prohijar.
Umampon, umaring-anák.

Adoption, n. [adópcien]
Adopcion.
Pag-ampon, pag-aring-anák.

Adorable, adj. [adórabl]
Adorable.
Marapat, sambahín; nakágigiliw.

Adoration, n. [adorécien]
Adoracion.
Pagsambá.

Adore, v. [adór]
Adorar.
Sumambá.

Adorn, n. [adórn]
Adorno, ornamento.
Gayak, palamuti.

Adorn, v. [adórn]
Adornar.
Maggayak.

Adrift, adv. [adríft]
Flotando, á merced de las olas.
Nakalutang; sa talaga ng̃ mg̃a alon; sa bala na.

Adroit, adj. [adróit]
Diestro, hábil.
Maliksí, sanáy.

Adulation, n. [adiúlecien]
Adulacion, lisonja.
Hibò, tuyâ, wikàwikà.

Adult, n. [adált]
Adulto.
Matandâ, magulang.

Adulterant, n. [adálterant]
Adúltero; adulterador.
Mapang̃alunyâ; mapagbantô.

Adulterate, v. [adálteret]
Adulterar; viciar, mezclar.
Mang̃álunyâ, makiagulò; sumirà, maghalò.

Adultery, n. [adálteri]
Adulterio.
Pang̃ang̃alunyâ, pakikiagulò.

Advance, n. [adváns]
Avance.
Pagsulong, pagtulóy.

Advance, v. [adváns]
Avanzar.
Sumulong, magpatuloy.

Advancement, n. [advánsment]
Adelantamiento, progreso.
Pagkasulong, pagbuti.

Advantage, n. [advántedch]
Ventaja, ganancia.
Higít, lamáng, pakinabang.

Advent, n. [ádvent]
Adviento, venida.
Pagdating.

Adventure, n. [advénchiur]
Aventura, casualidad.
Hindî sinasadyâ, pagkakataón.

Adventure, v. [advénchiur]
Osar, atreverse, arriesgar.
Mang̃ahas, magbakasakalì.

Adventurer, n. [advénchiurer]
Aventurero.
Mapagbakasakalì.

Adventurous, adj. [advénchiurœs]
Animoso, valeroso.
Matapang, mapang̃ahas.

Adverb, n. [ádverb]
Adverbio.
Adverbio (pangbago).

Adversary, n. [ádverseri]
Adversario, antagonista.
Kalaban, katalo, kabanggà, katunggalî.

Adverse, adj. [advérs]
Adverso, contrario.
Laban, salung̃á.

Adverse, v. [advérs]
Oponer, impedir.
Sumalangsang humadlang.

Adversity, n. [advérsiti]
Adversidad, desgracia.
Kahirapan, sakunâ.

Advert, v. [advért]
Advertir, atender.
Magbigay páuna, kumaling̃à.

Advertise, v. [ádvertais]
Avisar, anunciar.
Magbalità, magpahiwatig.

Advertisement, n. [advértisment]
Aviso, anuncio.
Balità, pasabi, pahiwatig.

Advise, n. [adváis]
Consejo.
Payo, aral.

Advise, v. [adváis]
Aconsejar.
Pumayo, umaral.

Adviser, n. [adváiser]
Aconsejador.
Tagapayo, tagaaral.

Advocate, n. [ádvoket]
Abogado, intercesor.
Tagapagsanggalang, tagapamagitan, pintakasi.

Advocate, v. [ádvoket]
Abogar, defender, interceder.
Magsanggalang, mamagitan.

Adz or adze, n. [adz]
Azuela.
Darás.

Aerial, adj. [eírial]
Aéreo.
Nauukol sa hang̃in.

Afar, adv. [afár]
Lejos, distante.
May kalayuan, may agwat.

Affability, n. [afábiliti]
Afabilidad.
Lugód.

Affable, adj. [áfabl]
Afable.
Nakalulugod, maamongloob.

Affableness, n. [áfablness]
Afabilidad.
Kaluguran, kaamuangloob.

Affair, n. [afér]
Asunto ó negocio.
Bagay, pakay, sadyâ, layon, usap.

Affect, v. [aféct]
Conmover, afectar.
Pumukaw, makabaklá.

Affectation, n. [afectécien]
Afectacion.
Pukaw, baklá.

Affected, adj. [afécted]
Afectado, movido, sujeto á algun mal ó enfermedad.
Pukáw, tinablán ó tinatablan.

Affectionate, adj. [aféccionet]
Cariñoso, afectuoso.
Mairog, magiliw.

Affiance, n. [afáians]
Esponsales, confianza.
Típanan sa pag-aasawa; pagtitiwalà.

Affidavit, n. [afídevit]
Declaracion jurada.
Kasulatan ó pahayag na ipinanunumpâ.

Affiliate, v. [afíliet]
Afiliarse.
Makianib, makisapì.

Affiliated, adj. [afílieted]
Afiliado.
Kaanib, kasapì.

Affiliation, n. [afíliecien]
Afiliacion.
Pagkaanib, pagkasapì.

Affined, adj. [afáind]
Emparentado.
Bilang, kamag-anak.

Affinity, n. [afíniti]
Afinidad, parentesco.
Pagkahinlog, pagkabilang na kamag-anak.

Affirm, v. [afírm]
Afirmar.
Magpatunay, magpatibay.

Affirmable, adj. [afírmabl]
Lo que se puede afirmar.
Mapatutunayan.

Affirmation, n. [afirmécien]
Afirmacion.
Patotoo, patunay.

Affirmative, adj. [afírmativ]
Afirmativo.
Nagpapatunay.

Affix, n. [afícs]
Anexar.
Isugpong, idugtong.

Affix, v. [afícs]
Afijo.
Sugpong, dugtong.

Afflict, v. [aflict]
Aflijir.
Dumalamhati, magpahirap.

Affliction, n. [aflíccien]
Afliccion.
Dalamhatì, hapis.

Affluence, n. [áfliuens]
Abundancia, opulencia.
Kasaganaan, kayamanan.

Affluent, adj. [áfliuent]
Abundante, opulento.
Saganà, mayaman.

Afflux, n. [áflæcs]
Confluencia.
Pagtatagpô ng̃ dalawang ilog.

Afford, v. [afórd]
Dar, proveer.
Magbigay, magtaan.

Affray, n. [afré]
Asalto, combate.
Lusob, away.

Affright, n. [afráit]
Terror, espanto, susto.
Gitla, gulat.

Affright, v. [afráit]
Aterrar, espantar, atemorizar.
Gumitlá, gumulat, tumakot.

Affront, n. [afrónt]
Afrenta, insulto.
Pamukhâ, pagmura, lait.

Affront, v. [afrónt]
Encararse, insultar.
Magpamukhâ, ipamukhâ, lumait.

Afield, adv. [afíld]
En el campo.
Sa parang, sa lwal.

Afire, adv. [afáir]
Encendidamente.
Nagliliyab, nagnining̃as.

Afloat, adv. [aflót]
Flotante sobre el agua.
Nakalutang.

Afoot, adv. [afút]
Á pie.
Lakád.

Afore, adv. [afór]
Ántes, primero.
Náuna, dati.

Aforesaid, adj. [afórsed]
Susodicho.
Násabi, nábanggit.

Afortime, adv. [afórtaim]
En otro tiempo, antiguamente.
Noong una, datihan, noong araw.

Afraid, part. pas. [efréd]
Amedrentado.
Takót.

Afresh, adv. [efrésh]
De nuevo, otra vez.
Panibago, mulî, ulî.

Aft, adv. [aft]
A popa.
Sa gawíng likod.

After, [áfter]
Despues.
Pagkatapos.

Aftermath, n. [áftermaz]
Retoño.
Supling.

Afternoon, n. [áfternun]
Tarde.
Hapon.

Afterward, adv. [áfteruard]
Despues.
Pagkatapos.

Afterwards, adv. [áfteruards]
Despues.
Pagkatapos.

Again, adv. [eguén]
Otra vez, de nuevo.
Ulî, mulî.

Against, prep. [eguénts]
Contra, enfrente.
Laban, sa harap.

Agape, adv. [aguép]
De hito en hito.
Pasulyapsulyap.

Agate, n. [águet]
Ágata.
Ágata (batong mahalagá na sarisaring kulay.

Age, n. [edch]
Edad.
Gulang, tandâ.

Aged, adj. [édched]
Viejo, anciano.
Magulang matandâ.

Agency, n. [édchensi]
Agencia.
Pang̃asiwaan, kátiwalaan.

Agent, n. [édchent]
Agente.
Katiwalà.

Agglomerate, v. [aglómeret]
Aglomerar.
Mapisan, mábunton, magkadagandagan.

Aggrandize, v. [ágrandaiz]
Engrandecer, exaltar.
Magpalakí, lakihán, magbunyî.

Aggrandizement, n. [ágrandaizment]
Engrandecimiento, elevacion.
Kalakhan, kabunyian.

Aggravate, v. [ágravet]
Agravar.
Bumigat, lumalâ, lumubhâ.

Aggravation, n. [agravécien]
Agravacion.
Pagbigat, paglalâ, paglubhâ.

Aggregate, n. [ágriguet]
Coleccion, agregado.
Kabuoan.

Aggregate, v. [ágriguet]
Agregar, incorporar.
Magtipon, tumipon, bumuô.

Aggregate, adj. [ágriguet]
Agregado.
Tinipon, binuó; kasama.

Aggregation, n. [agriguécien]
Agregacion.
Pagbuo, pagtitipon, pagpipisan.

Aggress, v. [agrés]
Acometer.
Dumaluhong.

Aggression, n. [agrésion]
Agresion, asalto.
Daluhong, salakay.

Aggressive, adj. [agrésiv]
Ofensivo.
Nakasasakít; dumadaluhong, lumulusob.

Aggressor, n. [agrésor]
Agresor.
Ang dumadaluhong.

Aggrievance, n. [agrívans]
Agravio, injuria.
Kaapihán, kaadwâan.

Aggrieve, v. [agrív]
Apesadumbrar.
Magpasamâ ng̃ loob.

Aghast, adj. [agást]
Horrorisado.
Sindak.

Agile, adj. [ádchil]
Agil, ligero.
Maliksí, matulin.

Agility, n. [adchíliti]
Agilidad, lijereza.
Kaliksihan, katulinan.

Agitate, v. [ádchiteit]
Agitar; mover.
Umugâ, umalog, lumuglog, yumugyog; magpakilos.

Agitation, n. [adchitécien]
Agitacion.
Pag-ugâ, pag-alog, pagluglog, pagpapakilos.

Agitator, n. [adchitétor]
Agitador.
Tagaudyok, tagayugyog.

Ago, adv. [egó]
Hace…. ej. “hace mucho”.
Na; hal. “malaon na.”

Agog, adv. [agóg]
Con deseo.
Sa nais, sa nasà.

Agoing, adv. [egóing]
A punto de, dispuesto á, en accion.
Kauntî na, handâ na, hala.

Agonize, v. [ágonaiz]
Estar agonizando.
Maghing̃alô, maghirap, maglubhâ.

Agony, n. [ágoni]
Agonía, afliccion extrema.
Paghihing̃alô, paghihirap.

Agree, v. [egrí]
Concordar, convenir.
Umayon, pumayag.

Agreeable, adj. [egríebl]
Agradable; conveniente.
Nakalulugod, maligayà; marapat.

Agreeably, adv. [agríebli]
Agradablemente.
Nakalulugod, kawiliwili, kaayaaya.

Agreement, n. [egríment]
Convenio, contrato.
Kásunduan, káyarian.

Agriculture, n. [agricúltiur]
Agricultura.
Pagsasaka, paglinang, pagbubukid.

Agricultural, adj. [agricúltural]
Agricultural.
Nauukol sa pagsasaka.

Aground, adv. [agráund]
Varado, encallado.
Sadsad, sayad.

Ague, n. [éguiu]
Fiebre intermitente.
Ng̃iki.

Ah!, int. [a]
¡Ah! ¡ay!.
Ah! abá! ahá!

Aha!, int. [ajá]
Ah! ha! ha!.
Ah! ahá!

Ahead, adv. [ejéd]
Delante de otro, avante, por la proa, mas alla.
Sulong pa, sa unahán, sa harap.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *