SUNDIATA

Ang Sundiata ay isang kilalang epiko ng Imperyong Mali sa Aprika.

BUOD NG EPIKO

Si Naré Maghann Konaté ay hari ng mga Mandinka.

Isang araw, may dumalaw sa kanyang isang mangangaso na may kakayahang manghula. Ayon sa manghuhula, si Haring Konaté ay makapapangasawa ng isang pangit na babae na magsisilang ng isang sanggol na lalaki na magiging napaka-makapangyarihang hari.

Noong panahong iyon, si Konaté ay may asawa na; ang pangalan ng kanyang reyna ay Sassouma Bereté. Mayroon na silang anak na lalaki na ang pangalan ay Dankaran Toumani Keïta.

Ganunpaman, isang araw ay may dalawang mangangalakal na dumalaw kay Haring Konaté para iprisinta sa kanya ang isang kuba at pangit na babae na ang pangalan ay Sogolon. Naalala ng hari ang sinabi ng manghuhula at pinakasalan niya ang kuba. Makatapos ng sampung buwan, nagsilang ang babae ng isang sanggol na lalaki na pinangalanan nilang Sundiata Keita.

Minana ng batang Sundiata ang kapangitan ng kanyang ina, at hindi niya makayanang lumakad nang maayos, kaya lagi siyang kinukutya ni Reyna Sassouma.

Bagaman mahina ang katawan ni Sundiata, binigyan pa rin siya ng kanyang amang hari ng kanyang sariling griot (isang manganganta na ang tungkulin ay alalahanin ang mga kaganapang nangyayari at magbigay payo). Tradisyon noon na magkaroon ng griot na alalay ang bawat importanteng miyembro ng pamilya ng hari.

Nang namatay si Haring Konaté noong taong 1224, ang kanyang panganay na anak na si Dankaran ang umakyat sa trono. Si Sundiata at ang kanyang kubang ina na si Sogolon ay lalo pang inapi.

Nang minsan ay may nag-insulto kay Sogolon, nagpakuha si Sundiata ng isang bakal na tungkod na nabali nang subukan niyang gamitin upang tulungan ang sarili na tumayo. Ang iisang tungkod na hindi nabakli ay nagmula sa isang sanga ng puno ng S’ra. Parang milagro, ang kahoy na ito ay nakatulong kay Sundiata na makatayo at makalakad nang maayos.

Pinatapon ni Hari Dankaran ang mag-inang sina Sogolon at Sundiata. Nanirahan sila sa kaharian ng Mema kung saan lumakas ang katawan ni Sundiata. Siya’y naging isang dakilang mandirigma hangga’t siya’y inatasang maging tagapagmana ng trono ng Mema.

Samantala, ang kaharian ng mga Mandinka ay pinuntirya ng isang malupit na mananalakay na ang pangalan ay Soumaoro. Ang hari ng mga Mandinka na si Dankaran ay tumakas kung kaya’t humiling ang mga Mandinka ng tulong kay Sundiata.

Nagtagumpay si Sundiata laban sa mga mananalakay at dahil sa pinagsama-samang lupain sa ilalim ng kanyang administrasyon tulad ng Mema at Mandinka, siya ay tinaguriang pinakaunang tagapamuno ng imperyo ng Mali.

Ayon sa mga griot, maihahalintulad ang lawak ng nasakop ni Sundiata sa Aprika sa kalawakan ng mga lupaing napailalim kay Alexander the Great sa dakong Europa noong sinaunang panahon.